Romuald Mielczarski

---

Życiorys

Romuald Mielczarski, postać o niezwykle bogatej biografii, urodził się jako syn Szymona, naczelnika poczty w Bełchatowie. Jego edukacja rozpoczęła się w 1880 roku, kiedy to uczęszczał do Gimnazjum Rządowego w Częstochowie, które opuścił w 1885 roku w związku z przeprowadzką do Warszawy, gdzie kontynuował naukę w V Gimnazjum Państwowym. W Warszawie zaprzyjaźnił się z przyszłym pisarzem, Stefanem Żeromskim, któremu towarzyszył w atmosferze sprzeciwu wobec aktualnej sytuacji politycznej.

W 1890 roku, tuż przed maturą, Romuald zaangażował się w organizację nielegalnych obchodów Święta Pracy, co doprowadziło do jego aresztowania na ul. Czerniakowskiej. Razem z Stanisławem Trusiewiczem, został osadzony w warszawskiej Cytadeli, gdzie spędził cztery miesiące na śledztwie, po którym, zwolniony za kaucją, otrzymał surowy wyrok zakazu zamieszkiwania w Królestwie przez pięć lat.

Po odbyciu kary w więzieniu „Kresty” w Petersburgu, na skutek nieprzyjemnych okoliczności, Mielczarski osiedlił się w Grodnie, a wkrótce uzyskał pozwolenie na wyjazd za granicę. W czerwcu 1892 roku wyjechał do Berlina, gdzie nie został przyjęty na studia z powodu braku matury rosyjskiej, ale aktywnie współpracował przy redagowaniu „Gazety Robotniczej”. Jego działalność została przerwana przez aresztowanie na wniosek władz rosyjskich, które nakazały mu opuszczenie Niemiec.

Po zostaniu deportowanym, Romuald dotarł do Zurychu, gdzie zrealizował swoje marzenia edukacyjne, rozpoczynając naukę na uniwersytecie. Następnie przeniósł się do Belgii, gdzie studiował na akademii handlowej w Antwerpii i stał się założycielem belgijskiej sekcji Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. W 1895 roku, mimo prób wydalenia go z Belgii przez ambasadę rosyjską, dzięki wsparciu miejscowej społeczności udało mu się ukończyć studia w 1896 roku.

Po jego powrocie do Polski w 1900 roku, Romuald został niezwłocznie aresztowany i przewieziony do Petersburga. Tam spędził osiem miesięcy, aż do wypuszczenia z zakazem powrotu do Królestwa. Po pewnym czasie spędzonym w Białymstoku, Romuald wyjechał do Tyflisu, gdzie zarządzał kopalnią manganu w Cziutura. W 1903 roku przeniósł się do Charkowa, gdzie jako kierownik działu sprzedaży produktów górniczo-hutniczych rozwijał swój zawodowy warsztat.

Po Rewolucji 1905 roku, na fali amnestii, Mielczarski wrócił do Warszawy. Tam w pierwszych miesiącach zdobył doświadczenie w firmie „Siemens”, a później rozpoczął współpracę z Rafałem Korniłłowiczem, zakładając spółkę „Urania”, która zaopatrywała polskie szkoły w pomoce naukowe. Z Edwardem Abramowskim zainicjował organizację spółdzielczości spożywczej. W 1906 roku powołał Towarzystwo Kooperatystów oraz tygodnik „Społem”. W 1908 roku z kolei powstało „Biuro Informacyjne Stowarzyszeń Spożywczych”, gdzie objął funkcję sekretarza.

W 1911 roku Biuro przekształciło się w Warszawski Związek Stowarzyszeń Spożywców, a po 1918 roku w Związek Polskich Stowarzyszeń Spożywców. W 1925 roku Mielczarski został prezesem Związku Spółdzielni Spożywców RP oraz wykładowcą w Szkole Głównej Handlowej. W 1923 roku współpracował z ministrem skarbu Władysławem Grabskim z rządu gen. Sikorskiego, będąc członkiem komitetu doradczego, lecz odmówił objęcia stanowiska ministra przemysłu i handlu.

Pomimo przeciwności losu, Romuald Mielczarski był odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski 2 maja 1922 roku. Zmarł niespodziewanie w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, który stał się ostatecznym miejscem spoczynku tej wybitnej postaci.

Upamiętnienie

Romuald Mielczarski pozostawił trwały ślad w polskich miastach, gdzie jego imię uhonorowano poprzez nazwanie ulic. Jego imieniem nazwano ulice w Warszawie, Wrocławiu, Częstochowie, Olsztynie, Elblągu, Ozorkowie, Żyrardowie, Bydgoszczy, Radomiu, Kielcach, łódzkim Polesiu, Bełchatowie, Braniewie, Kętrzynie, Pabianicach, Tomaszowie Mazowieckim, Sławnie, Włodawie, Ostrowie Wielkopolskim oraz Zgierzu.

W przeszłości istniała również ulica jego imienia w Sosnowcu, która obecnie nosi nazwę ul. Będzińskiej. Dodatkowo, uczczenie jego pamięci ma miejsce w Zespole Szkół Zawodowych w Katowicach. Ta instytucja edukacyjna znajduje się przy ul. Bolesława Krzywoustego 13, gdzie zainstalowano pamiątkową tablicę dedykowaną jego osobie.

---

Oceń: Romuald Mielczarski

---